Mắm tôm là một trong những món nước chấm được nhiều gia đình Việt Nam ưa chuộng. Có thể nói nước mắm tôm chính là thứ quy định độ thành bại của một món ăn. Vậy làm sao để pha được món mắm tôm với tỉ lệ vàng thơm ngon bất bại? Bài viết này sẽ hướng dẫn yếu tố đến bạn cách pha mắm tôm ngon ăn với bún đậu.

Mắm tôm là gì?

Mắm tôm (tiếng Anh: shrimp paste) là loại mắm được làm đa phần từ tôm hoặc moi và muối ăn, qua quá trình lên men tạo mùi vị và màu sắc đặc trưng. Nó còn là một loại gia vị lên men thường được sử dụng trong các món ăn Đông Nam Á và Nam Trung Quốc.

Mắm tôm thường có 3 dạng: đặc, sệt và lỏng. Ba dạng này chỉ khác nhau ở tỉ lệ muối và quá trình phơi nắng.

Người làm mắm còn có thể thái cây bọ mắm rồi trộn với tôm cùng muối để chống giòi bọ. Nó là một thành phần thiết yếu trong nhiều món cà ri, nước sốt và sốt ớt sambal. Mắm tôm có trong nhiều bữa ăn ở Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.

Mắm tôm có xuất xứ từ đâu?

Là sản phẩm được chế biến từ con moi biển hay còn gọi là con tôm chúng có màu tím thẫm và có mùi nồng đặc trưng riêng.

Trong quá trình chế biến loại mắm này con tôm sẽ được làm nát bằng cối dã hoặc máy xay trộn với lượng muối vừa đủ. Tiếp theo cho hỗn hợp đó vào bể trộn rồi đem đi lên men bằng cách phơi nắng. Khi quá trình phơi diễn ra người ta sẽ sử dụng các dụng cụ tre, gỗ để khuấy đều thường xuyên cho mắm chín đều.. Thời gian trung bình để mắm thơm ngon chín đều là khoảng 8 tháng đến 1 năm là có thể sử dụng được. Khi mắm đã chín là khi bề mặt mắm mịn màng, có mùi thơm đặc trưng và có màu nâu vàng.

Lưu ý trong quá trình làm mắm tôm, sử dụng các dụng cụ như vại, bể ủ, đều phải đảm bảo được độ sạch sẽ. Bởi nếu như không sạch thì mắm sẽ bị nhiễm khuẩn và tạo ra hỏng cả bể mẻ khi lên men. Nơi phơi mắm cần phải đủ điều kiện ánh sáng, khô thoáng, sạch sẽ, không gần khu vực chăn nuôi.

Nếu bún đậu được xem là tinh hoa của ẩm thực Hà Nội thì bát mắm tôm lại chính là linh hồn tạo nên sức hấp dẫn của món ăn này. Chỉ cần một chút đường, vài lát ớt, nửa quả chanh và ít dầu nóng đánh đều lên cho nổi bọt là đã có ngay một bát mắm tôm chấm bún đậu ngon lành. Những miếng đậu phụ được rán vàng, ăn kèm với những lá bún trắng mịn cắt lát vừa ăn, kèm thêm 1 – 2 lá kinh giới, hòa quyện với mắm tôm khiến cho người ta xuýt xoa mãi không thôi.

Bún riêu cua

Muốn có món bún riêu cua ngon, cần đảm bảo đầy đủ gia vị, vượt trội là mắm tôm. Mắm tôm đã trở thành gia vị nêm nếm cho những bát bún ngon lành, khiến cho món bún riêu trở nên dậy mùi thơm phức.

Bún riêu cua có sẵn vị chua, vị béo của nước dùng, của gạch cua thêm một thìa mắm tôm nhỏ cũng khiến cho người sành ăn thỏa mãn. Chỉ việc ngửi cái mùi mắm tôm hoà vào với phần nước chua cay thôi, là cũng đủ để trái tim đập thình thịch háo hức, còn bụng thì réo cồn cào, cố kéo ta đến hàng bún đang toả ra cái thứ mùi thơm ma mị ấy.

Bún thang

Nếu mô tả thông tin món ăn khó hiểu, tinh tế của Hà Nội thì bún thang chắc chắn nằm trong danh sách đó. Bởi lẽ, từ khâu chuẩn bị cho đến khi nấu ước tính có đến khoảng 20 nguyên liệu tạo thành. Nào là rau răm, mùi tàu, trứng gà rán mỏng, giò lụa thái sợi, lườn gà xé,… gia vị ăn kèm thì có ớt, tỏi, giấm, hạt tiêu và tuyệt nhiên không thể thiếu mắm tôm.

Tại sao một món bún tinh tế như thế và khó hiểu đến vậy lại đi kèm một thứ gia vị… nặng mùi như mắm tôm cơ chứ? Cứ ăn thử bún thang nước trong với bún thang có mắm tôm mà xem, hai mùi vị khác nhau như một phiên bản mờ nhạt, được đặt cạnh một thứ có cá tính, có màu sắc, có độ thâm trầm rất riêng. Đây chính là sợi dây vô hình gắn kết các nguyên liệu lại cùng nhau, giúp cho nước dùng nóng hổi càng dậy mùi quyến rũ.

Bún ốc

Một trong những món bún nổi tiếng nhất của Hà Nội và cùng nằm trong danh sách những món ăn phải đi kèm mắm tôm ấy chính là bún ốc. Một món bún dân dã, thanh cao như bún ốc gây thương nhớ khi đi xa. Mùi thơm dấm bỗng, điểm thêm vài miếng cà chua bổ cau, cùng nước chua dìu dịu hòa quyện cùng mùi thơm nồng, cái mặn ấm áp của mắm tôm tạo nên một sự kết hợp hợp lại thành một.

Bún ốc có thể được biến tấu phần đông như bún ốc chuối đậu, bún ốc tóp mỡ, giò tai, thịt bò… nhưng chắc chắn không thể thiếu mắm tôm. Nhờ có mắm tôm mà bún ốc Hà Nội mới có được hương vị “gây nghiện” khứu giác và vị giác như thế.

Thịt, lòng lợn

Các phần nội tạng lợn như dạ dày, lòng non, gan, dồi… làm sạch luộc chín thái vừa ăn chấm cùng mắm tôm ngon không chỉ mê hoặc được đấng mày râu mà còn khiến cho chị em mê mẩn. Nhanh gọn thì chỉ cần luộc một đĩa thịt chờ nguội, thái mỏng, chấm cùng mắm tôm thì cũng vượt trội đưa cơm, nhất là trong những buổi mát trời.

Cà pháo

Tiếp đến là món cà pháo chấm mắm tôm – món ăn bình dị, thân thương và quá đỗi quen thuộc đối với mỗi người Việt Nam. Những quả cà pháo trắng tròn, vỏ căng bóng được rửa sạch, để ráo, rắc lên ít muối rồi cho nước sôi để nguội có pha muối vào rồi nén các quả xuống ngập nước. Chỉ trong vòng khoảng 2 – 3 ngày là hũ cà dậy mùi thơm, dọn lên mâm ăn kèm cơm trắng, thịt, rau luộc… chấm với mắm tôm. Không phải là cao lương mỹ vị, không sang trọng đắt tiền nhưng hương vị mà cà pháo mắm tôm đem lại thật khiến cho những người xa quê nhớ mãi không thôi.

Hướng dẫn những công thức pha mắm tôm

Bún đậu mắm tôm chính là món ăn ngon bất cứ ai ăn cũng đều phải ưa thích. Trong đó mắm là gia vị linh hồn của món ăn và là nhân tố quyết định chất lượng của bữa ăn

Bạn chỉ cần cho thêm chút chanh, rượu, đường và ớt vào mắm tôm rồi thực hiện đánh ta gia vị nêm trong khoảng 2 phút cho tới khi mắm sủi tăm là đã hoàn thành. Với rượu trắng có tác dụng làm giảm độ tanh mùi nồng của mắm, kết hợp cùng chanh và ớt làm cho mắm có mùi thơm dễ chịu hơn và giảm bớt độ mặn trong muối hơn.

Ngoài các món ăn sử dụng trực tiếp còn có những món ăn chế biến cùng mắm tôm cũng thường xuyên được sử dụng như món thịt chó, bún ốc, bún riêu, bún giả cầy… chỉ với một chút ít mắm tôm thôi là món ăn đã trở nên hấp dẫn và có hương vị không quên được.

Trên đây là những thông tin cơ bản về mắm tôm mà bạn cần phải nắm rõ. Với những thông tin này, chắc chắn bạn sẽ biết cách pha mắm tôm ngon, cách chưng mắm tôm khiến cho ai cũng phải mê mẩn.